Radca prawny na etacie a urzędówka
Zawód Radcy Prawnego
Na stronie internetowej Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych ukazała się opinia z dnia 8 grudnia 2019 r. w sprawie czasu pracy i wynagrodzenia ze stosunku pracy radcy prawnego świadczącego pomoc prawną z urzędu, która dotyczy interpretacji przepisów art. 80 z dnia 26 czerwca 1974 r. kodeksu pracy (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 1040 ze zm.) w zw. z art. 224 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (tekst Dz.U. z 2020r. poz. 75) i art. 2982 kodeksu pracy w zw. z art. 18 ustawy o radcach prawnych.
Przedmiotem niniejszej opinii była próba udzielenia odpowiedzi na dwa pytania.
Po pierwsze, jak traktować nieobecność w pracy radcy prawnego, będącego stroną stosunku pracy, spowodowaną świadczeniem pomocy prawnej z urzędu?
Po drugie, czy radcy prawnemu należy się wynagrodzenie ze stosunku pracy, za czas świadczenia pomocy prawnej z urzędu.
Każdy radca prawny ma obowiązek świadczenia pomocy prawnej z urzędu, niezależnie od formy wykonywania zawodu. Dla osób zatrudnionych na umowę o pracę, do tej pory mogło to być kłopotliwe, albowiem w tym samym czasie mogło dojść do zbiegu dwóch obowiązków – zobowiązania wykonywania obowiązków wynikających ze stosunku pracy oraz związanych z wyznaczeniem tej osoby do świadczenia pomocy prawnej z urzędu.
W ocenie radcy prawnego dr hab. M. Wieczorka, autora opinii, nieobecność w pracy radcy prawnego, wykonującego czynności w ramach pomocy prawnej z urzędu, stanowi usprawiedliwioną nieobecność w pracy w rozumieniu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień z pracy (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r. poz. 1632).
Do radcy prawnego świadczącego pomoc prawną z urzędu należy stosować odpowiednio § 6 ww. rozporządzenia, zgodnie z którym pracodawca jest obowiązany zwolnić pracownika od pracy na czas niezbędny do stawienia się na wezwanie organu administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, sądu, prokuratury, policji albo organu prowadzącego postępowanie w sprawach o wykroczenia.
Zdaniem autora opinii, radca prawny zachowuje również prawa do wynagrodzenia za czas świadczenia pomocy prawnej z urzędu, w tym pokrywający się z czasem pracy, o którym mowa w art. 18 ust. 2 ustawy o radcach prawnych, zgodnie z którym czas pracy radcy prawnego w lokalu jednostki organizacyjnej nie może być krótszy niż dwie piąte czasu pracy ustalonego w zawartej z radcą prawnym umowie), chyba że pracodawca udowodni, że radca prawny z powodu świadczenia pomocy prawnej z urzędu nie wykonał obowiązków pracowniczych.
Ubocznie jedynie należy wskazać, że przedmiotowa opinia odnosi się do sytuacji, w której do świadczenia pomocy prawnej z urzędu został wyznaczony radca prawny zatrudniony na umowę o pracę na stanowisku radcy prawnego. Należy jednak mieć na uwadze, że część radców prawnych jest zatrudniona na innym stanowisku (np. na stanowisku urzędniczym). W mojej ocenie wyrażone w przedmiotowej opinii stanowisko należy stosować odpowiednio do osób, o których mowa w zdaniu poprzedzającym.
Cała opinia dostępna jest na stronie OBSiL: http://obsil.pl/wp-content/uploads/2019/12/Opinia-z-08.12.2019-r.-czas-pracy-r.pr_.-a-pe%C5%82nomocnik-z-urz%C4%99du.pdf
