Coraz częściej można usłyszeć o urlopie sabbaticalo’wym. Czym jednak jest sabbatical i kto może sobie na niego pozwolić?

Termin sabbatical wywodzi się m.in. od pojęcia szabatu, który oznacza siódmy dzień tygodnia rozumiany jako dzień odpoczynku, choć w przykazaniach Starego Testamentu pojęcie szabatu zostało zdefiniowane również jako cały rok. W słowniku języka angielskiego możemy odnaleźć definicję sabbatical year rozumianą jako urlop z pełnym lub częściowym wynagrodzeniem przyznawanym zwykle co siedem lat w celu odpoczynku, podróży, przeprowadzenia badań naukowych, pisania publikacji, czy w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych.

Bywa, że dla określenia tego szczególnego urlopu używa się pojęcia sabbatical leave, czyli urlopu naukowego, ponieważ w Stanach Zjednoczonych pierwszą instytucją, która wprowadziła urlop sabbatical’owy był Uniwersytet Harwardzki w 1880 r. Następnie instytucja sabbatical’u została wykorzystana w innych obszarach, m.in. w przemyśle stalowym i aluminiowym.

Obecnie przyjmuje się, że sabbatical to szczególny rodzaj dodatkowego urlopu pracowniczego, najczęściej płatnego w całości albo częściowo w celu rozpoczęcia nauki, przeznaczony na podróż, odpoczynek, możliwość spędzenia czasu z rodziną lub przyjaciółmi, przeprowadzenia badań, zdobycia nowych umiejętności, w celu podjęcia się lub wsparcia inicjatywy społecznej, w celu podjęcia się nauczania jako wykładowca lub trener, na podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Urlop udzielany jest co kilka lat.

W Polsce kodeks pracy nie reguluje instytucji sabbatical’u, choć coraz częściej wspomina się, że osoby zatrudnione w międzynarodowych zakładach pracy mogą z niego skorzystać. Obecnie w Stanach Zjednoczonych sabbatical jest oferowany przez wiele firm m.in. Charles Schwab Corporatiom, Adobe, Intel, Epic, PayPal. W organizacjach tych, czas urlopu waha się od 4 do 8 tygodni po każdych 5 – 7 przepracowanych latach pracy i jest skierowany do pracowników, którzy pracują w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy. Urlop ma charakter odpłatny i nieprzerwany. Pomimo ogólnego przekonania, że sabbatical jest skierowany przede wszystkim do kadry kierowniczej, wewnętrzne polityki ww. firm regulujące ten urlop nie uzależniają jego udzielenie od stanowiska.

Z uwagi na stale wzrastające tempo życia, zacieranie się granicy między czasem wolnym a czasem przeznaczonym na pracę, należy postulować by ustawodawca rozważył wprowadzenie do polskiego porządku prawnego rozwiązania wzorowanego na instytucji amerykańskiego sabbatical’u.

Literatura:

1. W.C. Ells, E.V. Hollis, Sabbatical Leave in American Higher Educaction. Origin, Early History and Current Practices, U. S. Government Printing Office, Washington 1962
2. L.S. Gordon, REST ASSURED. The Sabbatical Solution For Lawyers, The American Bar Association 2002
3. Webster’s Third New International Dictionary, Unabridged (online:) https://www.merriam-webster.com/dictionary/sabbatical#note-1 [dostęp: 24.01.2020 r.]