W związku z podjęciem przed rząd szeroko zakrojonych działań mających na celu zapobieganie, przeciwdziałaniu i ograniczeniu rozpowszechniania się koronawirusa (COVID-19), Minister Edukacji Narodowej podjął decyzję o czasowym ograniczeniu funkcjonowania jednostek systemu oświaty w okresie od 12 marca 2020 r. (czwartek) do 25 marca 2020 r. (środa). Zawieszenie zajęć dydaktyczno-wychowawczych w określonych placówkach oświatowych polega na zawieszeniu prowadzenia działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej.

Czasowe ograniczenie funkcjonowania jednostek systemu oświaty jest równoznaczne z zamknięciem tych jednostek w rozumieniu art. 4 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-10, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacjami kryzysowymi (Dz. U. z 2020 r. poz. 374).

Pytanie nr 1: Co to właściwie oznacza?

Decyzja Ministra Edukacji Narodowej oznacza to, że w okresie od 12 marca 2020 r. do 25 marca 2020 r. (14 dni) niepubliczne i publiczne jednostki oświaty nie będą prowadziły zajęć dydaktyczno-wychowawczych i opiekuńczych, przy czym jeszcze w dniach 12 marca 2020 r. i 13 marca 2020 r. w przedszkolach, innych formach wychowania przedszkolnego, szkołach podstawowych i szkołach artystycznych realizujących kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej, z wyjątkiem szkół podstawowych dla dorosłych będą jeszcze prowadzone działania opiekuńcze.

Pytanie nr 2: Jakich placówek oświatowych to dotyczy?

Zawieszenie zajęć dydaktyczno-wychowawczych dotyczy publicznych i niepublicznych placówek oświatowych, tj. :

• przedszkoli
• innych form wychowania przedszkolnego
• szkół wszystkich typów
• placówek oświatowo-wychowawczych
• placówek kształcenia ustawicznego oraz centrów kształcenia zawodowego
• placówek artystycznych
• placówek zapewniających opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania
• kolegiów pracowników służb społecznych

Pytanie nr 3: Jakich placówek oświatowych to nie dotyczy?

Zawieszenie zajęć dydaktyczno-wychowawczych nie dotyczy:

• przedszkoli i szkól specjalnych funkcjonujących w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych
• przedszkoli i szkół specjalnych w podmiotach leczniczych i jednostkach pomocy społecznej
• szkól specjalnych funkcjonujących w młodzieżowych ośrodków wychowawczych, młodzieżowych ośrodków socjoterapii
• szkół w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich oraz szkół przy zakładach karnych i aresztach śledczych

Pytanie nr 4: Co, jeżeli moje dziecko uczęszcza do placówki oświatowej, której zawieszenie zajęć dydaktyczno- wychowawczych nie dotyczy? (patrz Pytanie nr 3)

• W okresie objętym zawieszeniem zajęć dydaktyczno-wychowawczych, tj. od 12 marca 2020 do 25 marca 2020 r., rodzice dzieci uczęszczających do przedszkoli lub szkół specjalnych funkcjonujących w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych mogą zdecydować o nieuczęszczaniu dzieci do przedszkoli lub szkół funkcjonujących w tych ośrodkach.
• Rodzice dzieci z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim, uczęszczających na zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze organizowane zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 1878) mogą zdecydować o nieuczęszczaniu dzieci na te zajęcia.
• Rodzice dzieci z niepełnosprawnością intelektualną z niepełnosprawnościami sprzężonymi mogą zdecydować o nieuczęszczaniu dzieci na zajęcia organizowane w ośrodku rewalidacyjno-wychowawczym.

Rodzice dzieci, o których mowa powyżej mają prawo, a nie obowiązek zdecydowania o nieuczęszczaniu dzieci na te zajęcia.

Pytanie nr 5: Czy w związku z zamknięciem placówki oświatowej przysługuje mi jakieś świadczenie?

Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązania związanych o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 374), w przypadku zamknięcia żłóbka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których uczęszcza dziecko, z powodu koronowirusa (COVID-19), ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem, o którym mowa w art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 645) przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy.

Pytanie nr 6: Komu przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy?

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje rodzicom lub opiekunom prawnym dzieci, którzy:

• opiekują się dzieckiem poniżej 8. roku życia, i
• są objęci ubezpieczeniem chorobowym

Pytanie nr 7: Za jaki okres przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy?

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje za okres nie dłuższy niż 14 dni.

Pytanie nr 8: Na jakich zasadach przyznawany jest dodatkowy zasiłek opiekuńczy?

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy przyznawany jest w trybie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 645).

Pytanie nr 9: Jak mogę uzyskać dodatkowy zasiłek opiekuńczy?

Aby uzyskać dodatkowy zasiłek opiekuńczy wystarczy:

• w przypadku pracowników, zleceniobiorców złożyć oświadczenie do swojego płatnika składek (pracodawcy, zleceniobiorcy)
• w przypadku osób prowadzących działalność pozarolniczą złożyć oświadczenie w ZUS. Nie jest wymagany wniosek Z-15A.

Wzór oświadczenia można pobrać na poniższej stronie internetowej ZUS:

wzór oświadczenia o sprawowaniu opieki nad dzieckiem

Pytanie nr 10: Jaki okres sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem powinienem wskazać?

Istnieją dwie metody.

Pierwsza metoda: Wskazać okresy z wyłączeniem dni, w których nie byłeś zobowiązany do świadczenia pracy/ prowadzenia działalności (np. sobota i niedziela) lub dziecko miało zapewnioną opiekę.

Przykład: od 16 marca 2020 r. do 20 marca 2020 r., od 23 marca 2020 r. do 25 marca 2020 r.

Druga metoda: Wskazać łączny okres opieki nad dzieckiem

Przykład: od 12 marca 2020 r. do 25 marca 2020 r.

Pytanie nr 11: Czy dodatkowy zasiłek opiekuńczy wlicza się do ogólnego okresu zasiłkowego w wysokości 60 dni?

Okres dodatkowego zasiłku opiekuńczego nie wlicza się do ogólnego limitu 60 dni okresu zasiłkowego, o którym mowa w art. 33 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 645).

Pytanie nr 12: Czy w okresie pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego przysługuje mi także tzw. zwykły zasiłek opiekuńczy?

 Nie. Za okres pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego, zasiłek opiekuńczy, o którym mowa w art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 645) nie przysługuje.

Pytanie nr 13: Czy oboje rodziców może wystąpić o dodatkowy zasiłek opiekuńczy?

Nie. Jeżeli oboje rodziców spełnia warunki do wystąpienia o dodatkowy zasiłek opiekuńczy (patrz pytanie nr 6), to o dodatkowy zasiłek opiekuńczy może wystąpić tylko jeden z rodziców w jednym czasie.

Odnośnie dzielenia opieki nad dzieckiem (patrz pytanie nr 14).

Pytanie nr 14: Czy opiekę nad dzieckiem w ramach dodatkowego zasiłku opiekuńczego można podzielić?

Tak. Jeżeli oboje rodziców spełnia warunki do wystąpienia o dodatkowy zasiłek opiekuńczy (patrz pytanie nr 6) mogą podzielić się opieką nad dzieckiem w ramach limitu 14 dni. Należy pamiętać, że dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje rodzicom łącznie przez 14 dni, niezależnie od liczby dzieci wymagających opieki.

Pytanie nr 15: Czy mogę wystąpić o dodatkowy zasiłek opiekuńczy, jeżeli moje dziecko kończy w tym roku 8 lat?

Dodatkowym zasiłkiem opiekuńczym dla rodzica lub opiekuna prawnego są objęte wyłącznie dzieci poniżej 8. roku życia. Z zasiłku można korzystać nie dłużej nie do dnia poprzedzające 8. urodziny dziecka.

Przykład nr 1:

Opiekun prawny dziecka wystąpił do ZUS o przyznanie dodatkowego zasiłku opiekuńczego od dnia 12 marca 2020 r. w związku z zamknięciem przedszkola. Dziecko urodziło się 25 marca 2012 r. Zasiłek przysługuje opiekunowi prawnemu od 12 marca 2020 r. do 24 marca 2020 r.

Przykład nr 2:

Rodzic dziecka wystąpił do ZUS o przyznanie dodatkowego zasiłku opiekuńczego od dnia 16 marca 2020 r. w związku z zamknięciem szkoły. Dziecko urodziło się 26 marca 2012 r. Zasiłek przysługuje opiekunowi prawnemu od 16 marca 2020 r. do 25 marca 2020 r.

Źródło:

1. Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 374), http://dziennikustaw.gov.pl/DU/rok/2020/pozycja/374 (link zewnętrzny), 11.02.2020 r.
2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 marca 2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku zapobieganiem przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 410), http://dziennikustaw.gov.pl/DU/2020/410 (link zewnętrzny), 11.02.2020 r.
3. Komunikat Ministerstwa Edukacji Narodowej, Zawieszenie zajęć dydaktyczno-wychowawczych w przedszkolach, szkołach i placówkach oświatowych z dnia 11.03.2020r., https://www.gov.pl/web/edukacja/zawieszenie-zajec-w-szkolach (link zewnętrzny), 11.03.2020 r.
4. https://www.gov.pl/web/koronawirus (link zewnętrzny), 11.03.2020 r.
5. Komu przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy na czas opieki nad dzieckiem w związku z zamknięciem żłobka-klubu dziecięcego-przedszkola-szkoły z powodu COVID-19, https://www.zus.pl/baza-wiedzy/biezace-wyjasnienia-komorek-merytorycznych/swiadczenia/-/publisher/details/1/komu-przysluguje-dodatkowy-zasilek-opiekunczy-na-czas-opieki-nad-dzieckiem-w-zwiazku-z-zamknieciem-z-powodu-covid-19-zlobka-klubu-dzieciecego-przedszkola-szkoly-/2537033 (link zewnętrzny), 11.03.2020 r.