Usługa społeczeństwa informacyjnego

Art. 4 pkt 25 RODO

„Usługa społeczeństwa informacyjnego” oznacza usługę w rozumieniu art. 1 ust. 1 lit. b) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1535.

Tyle jeżeli chodzi o definicję usługi społeczeństwa informacyjnego w RODO. Aby dowiedzieć się czegoś więcej musimy sięgnąć pod dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1535, a dokładniej dyrektywę (UE) 2015/1535 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 9 września 2015 r. ustanawiająca procedurę udzielania informacji w dziedzinie przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego.

Usługa społeczeństwa informacyjnego to każda usługa normalnie świadczoną za wynagrodzeniem, na odległość, drogą elektroniczną i na indywidualne żądanie usługobiorcy. W Polsce usługa społeczeństwa informacyjnego określana jest jako usługa świadczona drogą elektroniczną.

Usługa społeczeństwa informacyjnego:

• normalnie powinna być odpłatna*
• musi być świadczona na odległość
• musi być świadczona drogą elektroniczną
• musi być świadczona na indywidualne żądanie usługobiorcy

Odpłatność musi być rozumiana jako wartość ekonomiczna. Oznacza to, że usługa nie zawsze musi być opłacona przez usługobiorcę.

Inaczej rzecz ujmując, jest to usługa świadczona bez jednoczesnej (fizycznej) obecności stron w chwili wykonania usługi (usługa świadczona na odległość). Świadczenie usługi drogą elektroniczną oznacza, że usługa jest wysyłana i odbierana w miejscu przeznaczenia za pomocą sprzętu elektronicznego do przetwarzania (włącznie z kompresją cyfrową) oraz przechowywania danych i jest całkowicie przesyłana, kierowana i otrzymywana za pomocą kabla, fal radiowych, środków optycznych lub innych środków elektromagnetycznych. Usługa społeczeństwa informacyjnego musi ponadto być świadczona na indywidualne żądanie usługobiorcy, np. korzystanie z portalu społecznościowego, wysyłanie wiadomości e- mail czy wideo na żądanie. Usługa społeczeństwa informacyjnego powinna (lecz nie konieczna) być za wynagrodzeniem, jednak nie chodzi tutaj wyłącznie o sytuacje, kiedy usługodawca otrzymuje wynagrodzenie wyrażone w pieniądzu, ale wynagrodzenie rozumiane jako wartość ekonomiczną.  

Przykłady usługi społeczeństwa informacyjnego

• gazety online
• bankowość online
• nieodpłatny portal dyskusyjny
• portal reklamowy
• sklep internetowy umożliwiający zawieranie umów online

Przykłady usług, które nie stanowią usług społeczeństwa informacyjnego

• wysyłanie niezamówionej informacji handlowej
• telefoniczne/telefaksowe porady prawne
• telefoniczne/telefaksowe porady lekarskie
• dostawa towaru zakupionego online

Dlaczego RODO wspomina o usłudze społeczeństwa informacyjnego?

Po pierwsze, ochrona danych osobowych ma zastosowanie wszędzie bez względu na miejsce przetwarzania danych osobowych, w tym również w Internecie. Po drugie, RODO określa warunki wyrażenia zgody przez dziecko w przypadku usług społeczeństwa informacyjnego oferowanych bezpośrednio dziecku oraz prawo do złożenia sprzeciwu w takiej sytuacji. Usługa społeczeństwa informacyjnego jest również ścisłe związana z prawem do usunięcia danych.

Co jeszcze warto wiedzieć w aspekcie ochrony danych osobowych oraz usługi społeczeństwa informacyjnego?

EROD (Europejska Rada Ochrony Danych) przygotowała wytyczne dla podmiotów świadczących usługi społeczeństwa informacyjnego, zgodnie z którymi na podstawie umowy (art. 6 ust. 1 lit. b RODO) można przetwarzać jedynie dane osobowe niezbędne do jej wykonania. A zatem, każde inne dane osobowe przetwarzane (gromadzone) przez podmioty świadczące usługi społeczeństwa informacyjnego powinny być oparte na innej podstawie prawnej, np. uzasadnionym interesie administratora.

Źródła:

1. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1535, a dokładniej dyrektywę (UE) 2015/1535 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 9 września 2015 r. ustanawiająca procedurę udzielania informacji w dziedzinie przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego (Dz.U. L 241 z 17.9.2015, s. 1)
2. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych osobowych) (Dz. Urz. UE. L 2016 Nr 119 ze zm.)
3. wyrok TSUE z dnia 11.09.2014 r., C-291/13 (online http://curia.europa.eu/juris/liste.jsf?num=C-291/13&language=PL [dostęp: 02.11.2020 r.]
4. wyrok TSU z dnia 7.12.2010 r., C-108/09, http://curia.europa.eu/juris/liste.jsf?language=pl&num=C-108/09 [dostęp: 02.11.2020 r.]
5. EROD, wytyczne 2/2019 w sprawie przetwarzania danych osobowych na podstawie art. 6 ust. 1 lit. b) RODO (online:) https://uodo.gov.pl/pl/414/1335 [dostęp: 2.11.2020 r.]
6. Komentarz do art. 4 [w:] Ogólne rozporządzenie o ochronie danych osobowych. Komentarz, pod red. M. Sakowska-Baryła, Warszawa 2018, Legalis
7. Lubasz, komentarz do art. 4 pkt 25 [w:] RODO. Ogólne Rozporządzenie o Ochronie Danych. Komentarz, pod red. E. Bielak-Jomaa, D. Lubasz, Warszawa 2018, s. 311 – 317