Działalność formalnie niegospodarcza

dla przedsiębiorców

Czym jest działalność nieewidencjonowana?

Wiele osób chciałoby z etatu przejść na swoje, ale obawia się czy jego pomysł na biznes wypali. Z uwagi na ryzyko poniesienia porażki ostatecznie nie decydują się założyć jednoosobowej działalności gospodarczej. 

Wciąż jeszcze niewiele osób zdaje sobie sprawę, że istnieje możliwość prowadzenia działalności bez konieczności opłacania składek ZUS i formalnego zarejestrowania działaności gospodarczej.  Takim rozwiązaniem jest działalność nieewidencjonowana. 

Czy działalność nieewidencjonowana to działalność gospodarcza?

Nie. Działalność nieewidencjonowana zwana także działalnością na próbę nie jest traktowana jako działalność gospodarcza. Jest to tak zwana „działalność formalnie niegospodarcza”[1].

Kto może prowadzić działalność formalnie niegospodarczą?

Działalność nieewidencjonowaną może prowadzić wyłącznie osoba fizyczna o pełnej zdolności do czynności prawnej. Musi to być zatem osoba pełnoletnia i nieubezwłasnowolniona.

Co to jest działalność nierejestrowa?

PRZESŁANKI
Przedmiotowa	Podmiotowa	Przychodowa	Formalne
Działalność zarobkowa wykonywaną we własnym imieniu w sposób zorganizowany i ciągły.	działalność wykonywana wyłącznie przez osobę fizyczną   (osoba fizyczna o pełnej zdolności do czynności prawnej, czyli pełnoletniej i nieubezwłasnowolnionej) Uwaga! Nie może być prowadzona w formie spółki cywilnej	50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z 10.10.2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę	Osoba fizyczna w ciągu ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej lub Osoby fizyczne, które nie prowadziły działalności gospodarczej po 29.04.2018 r.	Nie wymaga koncesji, zezwolenia albo wpisu do rejestru działalności regulowanej

Wszystkie przesłanki muszą wystąpić łącznie.

Art. 5 ust. 1 ustawy prawo przedsiębiorców

Nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2018 r. poz. 2177 oraz z 2019 r. poz. 1564), i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.

 

O co chodzi z limitem przychodu?

osoba prowadząca działalność nierejestrową nie może przekroczyć miesięcznie limitu przychodu, który wynosi 50% minimalnego wynagrodzenia. Co ważne, limit odnosi się do każdego miesiąca osobno i nie podlega sumowaniu. 

Jaki jest limit przychodu na rok 2021?

W roku 2021 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 2800 zł. Limit przychodu należnego wynosi 50% z 2800 zł.

W roku 2021 r. limit wynosi 1400 zł.

Pamiętaj, że kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę zmienia się co roku (rośnie). 

Z uwagi na niski limit przychodu należnego działalność nieewidencjonowana jest też nazywana „działalnością niskoprzychodową”, „działalnością niskodochodową” czy też „działalnością drobną”[2].

Co to oznacza przychód należny?

Przychód należny to kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Czy trzeba zgłosić działalność formalnie niegospodarczą do Centralnej Ewidencji i Informacji Działalności Gospodarczej?

Nie. Nie ma obowiązku zgłoszenia działalności do CEIDG. Stąd też przyjęło się określać ją mianem „działalności nierejestrowanej” albo „działalności nierejestrowej”.

Czy działalność nieewidencjonowana może być prowadzona w formie spółki cywilnej?

Nie. Za działalność nieewidencjonowaną nie może być uznana działalność wykonywana w ramach umowy spółki cywilnej.

Osoby fizyczne podejmujące działalność w ramach umowy spółki cywilnej choć spełniające przesłanki działalności nieewidencjonowanej będą zobowiązane do zarejestrowania działalności jako działalności gospodarczej w CEIDG.

Kiedy nie można prowadzić działalności nieewidencjonowanej?

Działalność nieewidencjonowana nie może dotyczyć działalności, która wymaga uzyskania koncesji, zezwolenia albo wpisu do rejestru działalności regulowanej.

Co się stanie, jeżeli przekroczę limit przychodu należnego?

Jeżeli przychód należny z wykonywanej działalności przekroczy w danym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, to działalność ta staje się działalnością gospodarczą, począwszy od dnia, w którym nastąpiło to przekroczenie.

W takim przypadku osoba wykonująca działalność zobowiązana jest złożyć w terminie 7 dni od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie tej wysokości, wniosek o wpis do CEIDG. 

Art. 5 ust. 3 ustawy prawo przedsiębiorców

Jeżeli przychód należny z działalności […] przekroczył w danym miesiącu wysokość (…) [dozwolonego limitu] działalność ta staje się działalnością gospodarczą, począwszy od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie wysokości (…) [limitu].

Czy mogę odliczyć koszty uzyskania takich przychodów?

Osoba prowadząca działalność nieewidencjonowaną może odliczyć koszty uzyskania przychodów na zasadach ogólnych. Koszty te odliczamy podczas rozliczania składając PIT-36. 

Co można potraktować jako koszt uzyskania przychodu?

Kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Wydatek może być uznany za koszt uzyskania przychodów, o ile z racjonalnego punktu widzenia mógł się przyczynić do osiągnięcia przychodów z danego źródła oraz nie znajduje się w katalogu kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów i jest właściwie udokumentowany.

Art. 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy podatek dochodowy od osób fizycznych. 

Kiedy działalność nieewidencjonowana staje się działalnością gospodarczą?

Działalność niskoprzychodowa „przekształca się” w działalność gospodarczą:

a) z mocy prawa po przekroczeniu limitu wysokości miesięcznego przychodu należnego

Działalność na próbę staje się działalnością gospodarczą począwszy od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie granicy przychodu należnego. We wniosku o wpis do CEIDG jako datę rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej należy wskazać ten dzień.

b) na wniosek osoby prowadzącej działalność nieewidencjonowaną

Osoba fizyczna prowadząca działalność nieewidencjonowaną poprzez złożenie wniosku o wpis do CEIDG może zmienić formę prowadzenia działalności z działalności formalnie nieewidencjonowanej na działalność gospodarczą. Wniosek o wpis do CEIDG można złożyć w każdym czasie.

Czy po złożeniu wniosku o wpis do CEIDG mogę ponownie wrócić do prowadzenia działalności nieewidencjonowanej?

Od razu nie będzie takiej możliwości. By móc ponownie wykonywać działalność formalnie niegospodarczą, musi upłynąć 60 miesięcy od zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej.

Jak rozliczać przychody i koszty z działalności nierejestrowej?

Przychody osiągane z działalności nierejestrowej należy rozliczyć w zeznaniu rocznym PIT-36.  Osoba prowadząca działalność nieewidencjonowaną nie musi płacić zaliczek na podatek.

Jeżeli nie masz pewności, czy możesz prowadzisz dzialalność formalnie niegospodarczą albo masz pytania z jej prowadzeniem napisz do mnie.

Umów konsultacje

Źródła:

1. Ustawa  z dnia 6 marca 2018 r. prawo przedsiębiorców (tekst jedn. Dz. U. z 2021 r. poz. 162)
2. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 września 2020 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2021 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 1596)
3. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2020 r. poz. 1426 ze zm.)
4. G. Lubeńczyk, komentarz do art. 5 [w:] Prawo przedsiębiorców. Komentarz, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2019, Legalis
5. Komentarz do art. 5 [w:] Prawo przedsiębiorców. Komentarz, pod red. G. Kozieł, Warszawa 2019, Legalis i cytowana tam literatura.
6. M. Etel, Działalność formalnie niegospodarcza [w:] Przedsiębiorcy i ich działalność, pod red. A. Powałowski, H. Wolska, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2019, Legalis i cytowana tam literatura

[1] komentarz do art. 5 [w:] Prawo przedsiębiorców. Komentarz, pod red. G. Kozieł, Warszawa 2019, Legalis.

[2] komentarz do art. 5 [w:] Prawo przedsiębiorców. Komentarz, pod red. G. Kozieł, Warszawa 2019, Legalis.