dyrektywa Omnibus
Przedsiębiorca, który zdecyduje się na udostępnianie opinii konsumentów o produktach, będzie zobowiązany do poinformowania konsumenta, czy i w jaki sposób opinie podlegają weryfikacji, jakie środki techniczne i prawne zastosowano w celu weryfikacji ich prawdziwości oraz źródła ich pochodzenia. Warto zastanowić się jak weryfikować opinie o produktach?
W Polsce opóźnia się proces implementacji tzw. dyrektywy Omnibus, której głównym celem jest rozszerzenie ochrony konsumenckiej oraz zwiększenie transparentności na rynku e-commerce. Sposób implementacji przepisów wzbudza jednak wiele emocji. Dlaczego?
O to jeden z ciekawszych przykładów:
Celem dyrektywy Omnibus jest uregulowanie relacji przedsiębiorca – konsument (tzw. B2C), natomiast projekt ustawy zakłada zmianę przepisów, które będą miały zastosowanie do wszystkich relacji biznesowych także relacji przedsiębiorca-przedsiębiorca (tzw. B2B) [1].
Dyrektywa Omnibus, a dokładniej projekt ustawy nakłada na przedsiębiorców liczne obowiązki, głównie o charakterze informacyjnym. Jednym z obowiązków jest konieczność weryfikacji opinii o produktach. Po uchwaleniu polskich przepisów przedsiębiorca, który zdecyduje się na udostępnianie opinii konsumentów o produktach, będzie zobowiązany do poinformowania konsumenta, czy i w jaki sposób opinie podlegają weryfikacji, jakie środki techniczne i prawne zastosowano w celu weryfikacji ich prawdziwości oraz źródła ich pochodzenia.
W praktyce przedsiębiorcy prowadzący biznes online będą musieli:
Fałszowanie opinii w internecie - raport UOKiK
Większość przedsiębiorców na pierwsze pytanie odpowie pozytywnie. Przedsiębiorcy, którzy nie zdecydują się na udostępnianie opinii o produktach nie będą objęci nowym obowiązkiem informacyjnym.
Pozostanie zatem kwestia ustalenia jak zrealizować obowiązek weryfikowania zamieszczanych opinii o produkcie?
Przedsiębiorca musi podjąć „uzasadnione i proporcjonalne kroki” w celu sprawdzenia czy opinie pochodzą od konsumentów, którzy używali lub kupili produkt. Inne zatem kroki podejmie właściciel internetowej platformy handlowej, a inne kroki mikro przedsiębiorca prowadzący mały sklepik online.
Aby prawidłowo zrealizować obowiązek informacyjny należy odpowiedzieć na dwa pytania:
W praktyce przedsiębiorcy, którzy zdecydują się udostępniać opinie muszą wprowadzić mechanizmy pozwalające na weryfikację opinii. Oczywiście można pokusić się na decyzję o udostępnianiu opinii i napisać na swojej stronie internetowej, że „Opinie umieszczane w sklepie internetowym nie podlegają weryfikacji”. Czy jednak takie opinie mają jakąś wartość? Pamiętaj, że taka informacja ta musi być łatwo widoczna dla konsumenta.
Przedsiębiorca zapewniający dostęp do opinii musi poinformować konsumenta:
Konsument powinien być w szczególności poinformowany o:
Najwięcej wątpliwości stwarza kwestia zastosowania odpowiednich środków technicznych do weryfikacji zamieszczonych opinii. Przedsiębiorcy zastanawiają się jak w praktyce powinni weryfikować opinie o produktach? Poniżej przykładowe metody, które Komisja Europejska oraz Prezes UOKiK uznał za dopuszczalne.
Przykładowe metody:
Oprócz narzędzi weryfikujących źródło opinii należy również zastosować inne narzędzia zabezpieczające. Poniżej przykładowe narzędzia, które Komisja Europejska oraz Prezes UOKiK uznał za odpowiednie.
Przykładowe metody:
Przepisy nie wskazują w jaki sposób techniczny ów obowiązek należy spełnić. Informacje muszą być przekazane w sposób “jasny i zrozumiały”.
Zgodnie z wytycznymi Komisji Europejskiej informacje powinny zostać udostępnione z tego samego interfejsu, w którym są publikowane opinie do wglądu.
W mojej ocenie zatem najprościej stworzyć dokument lub podstronę serwisu oznaczoną jako „polityka weryfikacji opinii”.
Informacja może być również częścią regulaminu strony internetowej (sklepu online), ale warto dodatkowo ją powielić umieszczając te same informacje w dedykowanej łatwo dostępnej zakładce.
Zdecydowanie na stronie internetowej, na której udostępniamy opinie należy udostępnić te treści przy użyciu aktywnego hiperłącza odsyłającego do stworzonej przez nas polityki umieszczania opinii.
Warto mieć świadomość, że działanie polegające na twierdzeniu, że opinie o produkcie zostały zamieszczone przez konsumentów, którzy rzeczywiście używali tego produktu lub go kupili, w sytuacji, gdy nie podjęto uzasadnionych i proporcjonalnych kroków w celu zapewnienia, aby pochodziły one od takich konsumentów stanowi przykład nieuczciwej praktyki handlowej wprowadzającej konsumentów w błąd.
Dyrektywa Omnibus – określenie „dyrektywa Omnibus” to potoczna nazwa dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2161 z dnia 27 listopada 2019 r. zmieniająca dyrektywę Rady 93/13/EWG i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 98/6/WE, 2005/29/WE oraz 2011/83/UE w odniesieniu do lepszego egzekwowania i unowocześnienia unijnych przepisów dotyczących ochrony konsumenta.
Produkt – przez produkt rozumie się każdy towar lub usługę, w tym nieruchomość, usługi cyfrowe, treści cyfrowe, prawa i obowiązki wynikające ze stosunków cywilnoprawnych.
UOKiK – skrót stosowany do oznaczenia Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Stan prawny na dzień: 10.08.2022 r.
Niniejszy artykuł ma charakter wyłącznie edukacyjny i nie stanowi porady prawnej, ani opinii prawnej. Zapoznaj się z notą prawną.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw, https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/druk.xsp?nr=2476, dostęp: 10.08.2022r.
Fałszowanie opinii w Internecie. Doświadczenia Konsumentów. Na podstawie badania PBS Sp. z o.o. na zlecenie UOKiK. Raport dotyczy badania z października 2020 r., https://www.uokik.gov.pl/download.php?plik=25423, dostęp: 10.08.2022 r.
[1] Chodzi o projektowane zmiany ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług.
Cookie | Czas przechowywania | Opis |
---|---|---|
cookielawinfo-checkbox-analytics | 1 rok | Ten plik cookie, ustawiony przez wtyczkę GDPR Cookie Consent, służy do rejestrowania zgody użytkownika na pliki cookie w kategorii „Analityczne”. |
cookielawinfo-checkbox-necessary | 1 rok | Ten plik cookie, ustawiony przez wtyczkę GDPR Cookie Consent, służy do rejestrowania zgody użytkownika na pliki cookie w kategorii „Niezbędne”. |
mailerlite:webform:shown | Plik cookie używany przez formularz zapisu na newsletter do określenia, czy formularz zapisu na newsletter został już wyświetlonwy użytkownikowi odwiedzającemu stronę. | |
viewed_cookie_policy | 1 rok | Plik cookie jest ustawiany przez wtyczkę GDPR Cookie Consent w celu przechowywania informacji, czy użytkownik wyraził zgodę na korzystanie z plików cookie (żadne dane osobowe nie są zapisywane ani przechwowane). |
Cookie | Czas przechowywania | Opis |
---|---|---|
_ga | 2 lata | Plik cookie _ga, instalowany przez Google Analytics, oblicza dane dotyczące odwiedzających, sesji i kampanii, a także śledzi wykorzystanie witryny na potrzeby raportu analitycznego witryny. Plik cookie przechowuje informacje anonimowo i przypisuje losowo wygenerowany numer w celu rozpoznania unikalnych użytkowników. |
_ga_BKFR6CLJT3 | 2 lata | Plik cookie wykorzystywany przez usługę Google Analytics. |
_gat_gtag_UA_199300153_1 | 1 minuta | Wykorzystywany przez usługę Google Analytics do rozróżniania użytkowników. |
_gid | 1 dzień | Instalowany przez Google Analytics plik cookie _gid przechowuje informacje o tym, w jaki sposób odwiedzający korzystają ze strony internetowej, jednocześnie tworząc raport analityczny dotyczący wydajności strony internetowej. Niektóre gromadzone dane obejmują liczbę odwiedzających, ich źródło i strony, które odwiedzają anonimowo. |